28.06.2006
08.01.2007 - ostatnia aktualizacja
Szkaplerz święta szata Maryi


Historia szkaplerza jako znaku Maryi i związanego z nim nabożeństwa wyrasta z aktu zawierzenia karmelitów osobie Maryi.

W XIII w. przeniesiony z Ziemi Świętej do Europy Zakon Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel natrafił na okres nieprzychylny powstawaniu nowych zakonów, zwłaszcza takich, których reguła zakonna odbiegała od jednej z klasycznych, zaaprobowanych przez Kościół reguł życia monastycznego.

Maryja ratuje karmelitów

Widząc niebezpieczeństwa grożące zakonowi, ówczesny jego przełożony angielski karmelita, św. Szymon Stock (1165-1265) błagał Maryję o pomoc w ocaleniu Jej zakonu.
W nocy z 15 na 16 lipca 1251 roku w Aylesford w Anglii z całym swoim bólem zwrócił się do Maryi, prosząc o ocalenie i określenie miejsca Karmelu w Kościele oraz o zesłanie jakiegoś znaku świadczącego o przymierzu łączącym zakon z Maryją. Odmawiał piękną, ułożoną przez siebie modlitwę Flos Carmeli (Kwiecie Karmelu). Ujrzał wówczas Matkę Bożą w otoczeniu aniołów. Maryja, wskazując na jego brązowy szkaplerz karmelitański, zapowiedziała, że właśnie szkaplerz stanie się znakiem Jej matczynej opieki nad zakonem:

Przyjmij, synu najmilszy, Szkaplerz twego Zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania.

Tę datę, 16 lipca 1251 r. przyjmuje się jako początek dziejów Szkaplerza Najśw. Maryi Panny z Góry Karmel. Maryja obiecuje szczególne łaski za życia i przy śmierci tym, którzy dniem i nocą będą pobożnie nosili szkaplerz.

Szata Maryi dla wszystkich

Od wizji św. Szymona brązowy szkaplerz karmelitański stał się znakiem opieki Matki Bożej nad Jej zakonem, a zarazem źródłem przywilejów i nową formą pobożności maryjnej w całym Kościele.

Ten symboliczny gest Matki był wyrazem Jej opieki nad karmelitami, bo jeszcze za życia Stocka całkowicie minęło niebezpieczeństwo kasaty zakonu, a sam św. Szymon podróżował po Europie z uprawnieniami do zakładania nowych klasztorów.

Papieska aprobata

Siedemdziesiąt lat później nastąpiło drugie objawienie Maryi związane ze szkaplerzem karmelitańskim. W 1322 r. Matka Boża ukazała się papieżowi Janowi XXII. Poleciła mu szczególną opiekę nad Jej zakonem karmelitańskim oraz podała tzw. przywilej sobotni – obietnicę wyzwolenia z czyśćca (w pierwszą sobotę po śmierci) noszących szkaplerz zmarłych członków zakonu lub bractwa szkaplerznego:

Ja, ich Matka, w pierwszą sobotę po ich śmierci, wyzwolę ich z czyśćca i zawiodę na górę życia wiecznego.

Przywilej ten dotyczył zakonników wiernie wypełniającym śluby, a także wiernych, którzy nosić będą oznakę świętego habitu (szkaplerz karmelitański), zachowają cnotę czystości według swego stanu i modlić się będą za Kościół.

Przywilej sobotni Jan XXII ogłosił bulą papieską z 3 marca 1322 r. Przywilej ten potwierdzali swoim autorytetem kolejni papieże, nadając też odpusty (przede wszystkim pap. Klemens VII bullą Ex clementi z dnia 12 sierpnia 1530 r.)

W naszych czasach, przypominając duchowe znaczenie szkaplerza z okazji 700-lecia objawień Matki Bożej św. Szymonowi Stockowi, papież Pius XII w liście apostolskim napisał, że:

Nie chodzi tu (…) o rzecz małej wagi, lecz o zdobycie wiecznego zbawienia według obietnicy podanej przez Najświętszą Maryję Pannę. Chodzi tu o najdonioślejszą sprawę dla każdego i o właściwe jej przeprowadzenie.

Pięćdziesiąt lat później, z okazji 750-lecia szkaplerza Najświętszej Maryi Panny, Jan Paweł II w swoim przesłaniu do zakonów karmelitańskich zaliczył szkaplerz do skarbów Kościoła, pisząc:

Bogate dziedzictwo maryjne Karmelu z biegiem czasu, dzięki rozpowszechnieniu się nabożeństwa Szkaplerza Świętego, stało się skarbem całego Kościoła.
/Jan Paweł II, Przesłanie do zakonów karmelitańskich z 25 marca 2001 r./

Miniaturowy habit

Ukazując się św. Szymonowi Stockowi, Maryja wskazała na jego szkaplerz karmelitański, na zakładaną przez głowę wierzchnią część habitu. Szkaplerz nosiło wiele rodzin zakonnych, a wywodził się on z fartucha, który przykrywał habit podczas pracy zakonników (np. czarny szkaplerz chronił biały habit cystersów).
By umożliwić także wiernym świeckim schronienie się pod płaszcz Maryi, szkaplerz Najśw. Maryi Panny z Góry Karmel dla wiernych spoza zakonu przybrał formę dwóch, brązowych płatków wełnianego sukna połączonych dwiema tasiemkami.
Te dwa brązowe płatki sukna są symbolem szkaplerza noszonego przez karmelitów, są jakby miniaturowym habitem.
Na jednym płatku widnieje wizerunek Matki Bożej Szkaplerznej, a na drugim Najświętszego Serca Pana Jezusa. Nosi się go na szyi tak, aby jedna część szkaplerza spoczywała na piersiach, a druga na plecach.

Znak przymierza z Maryją

Zgodnie z tradycją szkaplerz karmelitański jest znakiem miłości Matki. Jest znakiem Jej opieki najpierw nad zakonem karmelitańskim, a także nad każdym, kto nabożnie nosi szkaplerz. Ta miłość Maryi domaga się odwzajemnienia w naszych postawach życiowych.
Przyjęcie szkaplerza jest wyraźnym zaproszeniem Maryi do swojego życia, jest wzięciem Jej do siebie (por. J 19,27).

Ten, kto przyjmuje szkaplerz oddaje się pod ustawiczną opiekę Najświętszej Maryi Panny na drodze życia, a także w godzinie śmierci. Przywdziewa na siebie szaty Maryi w przekonaniu, że nabożeństwo do Niej jak pisał Jan Paweł II nie może ograniczać się tylko do modlitw i hołdów składanych Jej przy określonych okazjach, ale powinna stanowić habit, czyli nadawać stały kierunek chrześcijańskiemu postępowaniu, opartemu na modlitwie i życiu wewnętrznym poprzez częste przystępowanie do sakramentów i konkretne uczynki miłosierne co do ciała i co do duszy. W ten sposób Szkaplerz staje się znakiem przymierza i wzajemnej komunii pomiędzy Maryją i wiernymi (…)
/Jan Paweł II, Przesłanie do zakonów karmelitańskich z 25 marca 2001 r./

Praktyka codzienna

Nigdy samo noszenie szkaplerza nie zapewnia zbawienia. Szkaplerz nie jest jakimś znakiem magicznym czy automatycznym. Ten znak naszego powierzenia się Maryi, poświecenia się Jej Niepokalanemu Sercu całujemy codziennie. Świadome i pobożne noszenie szaty Maryi, codzienne powierzanie się Matce Bożej w modlitwie Pod Twoją obronę, pogłębia naszą duchową więź z Maryja, a im bardziej jest się zapatrzonym w Maryję, tym bardziej i Jej i nasz wzrok skierowują się na osobę Jezusa (o. Jerzy Zieliński OCD, W znaku szkaplerza. Kraków 2000).

Szkaplerz a Fatima 

Szkaplerz ma swój związek z objawieniami Matki Bożej w Fatimie. Po ostatnim objawieniu się Matki Bożej w Grocie Iria ukazały się oczom pastuszków różne sceny. W pierwszej z nich Matka Boska Różańcowa u boku św. Józefa, trzymająca Dzieciątko Jezus. W następnej Matka Boska Bolesna u boku Jezusa przygniecionego boleścią w drodze na Kalwarię. Wreszcie Matka Boska Chwalebna, koronowana na Królową Nieba i Ziemi, pojawia się jako Matka Boska Karmelu, trzymająca w dłoniach Szkaplerz. W jednym z wywiadów w 1950 r. zapytano s. Łucję: – Dlaczego zdaniem siostry Matka Boska ukazała się w tej ostatniej scenie, trzymając Szkaplerz? Siostra Łucja odpowiedziała: – Dlatego, że Matka Boża chce, abyśmy wszyscy nosili Szkaplerz. I to właśnie dlatego Różaniec i Szkaplerz, dwa najbardziej uprzywilejowane sakramentalia maryjne, nabierają dziś jeszcze większego uniwersalnego znaczenia niż kiedykolwiek w historii. (John Haffert, Maria na sua promessa do Escapulŕrio, Ed. Carmelo, Aveiro, Portugal, 1967, s. 272, 269).

Tradycja chrześcijańska uznała Szkaplerz Najśw. Maryi Panny za sakramentalium (znak święty ustanowiony przez Kościół, sprawiający skutki duchowe mocą modlitwy Kościoła i przygotowujący wiernych na przyjęcie łaski uświęcającej).
Obok różańca Szkaplerz należy do najstarszych sakramentaliów Kościoła i jest najpopularniejszym rodzajem nabożeństwa ku czci Matki Bożej. W tradycji często powtarzano więc zdanie: Szkaplerz noś, a na różańcu proś.

W Polsce pierwszymi członkami bractwa karmelitańskiego była św. Jadwiga i Władysław Jagiełło, którzy sprowadzili karmelitów do Polski w 1396 r.

Szkaplerz nosili liczni święci spoza Karmelu, jak np. św. Jan Bosko, św. Jan Vianey, św. Wincenty a Paulo, św. Alfons Liguori, św. Piotr Klawer, św. Robert Bellarmin, św. Maksymilian Kolbe i wielu innych.

16 grudnia 1910 r. papież Pius X szkaplerz wełniany zezwolił zastąpić tzw. medalikiem szkaplerznym (na jednej stronie medalika Matka Boża, na drugiej Serce Jezusa).

W 1643 r. bractwo Szkaplerza Świętego powstało także w Oborach. W latach 1995-2004 do Księgi Bractwa zostało wpisane blisko 35 tysięcy osób. Księgi przechowywane są w klasztornym archiwum.


« Wszystkie wiadomości   « powrót  

 



  Klasztor karmelitów z XVII w. oraz Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Oborach położone są 20 km od Golubia-Dobrzynia w diecezji płockiej. Jest to miejsce naznaczone szczególną obecnością Maryi w znaku łaskami słynącej figury Matki Bożej Bolesnej. zobacz więcej »


  Sobotnie Wieczerniki mają charakter spotkań modlitewno- ewangelizacyjnych. Gromadzą pielgrzymów u stóp MB Bolesnej. zobacz więcej »
 
     
 
  ©2006 Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej

  Obory 38; 87-645 Zbójno k. Rypina; tel. (0-54) 280 11 59; tel./fax (0-54) 260 62 10;
  oprzeor@obory.com.pl

  Opiekun Pielgrzymów: O. Piotr Męczyński; tel. (0-54) 280 11 59 w. 33; (0-606) 989 710;
  opiotr@obory.com.pl

 
KEbeth Studio